تدوین الگوی تأمین مالی نظام آموزش عالی ایران مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد

به‌منظور تدوین الگوی تأمین مالی نظام آموزش عالی کشور این پژوهش با رویکرد کیفی اکتشافی و با روش داده‌بنیاد (اشتراوس و کوربین) انجام شد. جامعه پژوهش را کلیه صاحب‌نظران، پژوهشگران، سیاست‌گذاران، مدیران و مسئولین تأمین مالی حوزه آموزش عالی تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، در نهایت با 15 نفر از این افراد مصاحبه عمیق و نیمه‌ساختارمند به‌عمل آمد. یافته‌های به‌دست آمده نشان داد که الگوی مطلوب تأمین مالی، تنوع بخشی درون‌زای تأمین مالی در دانشگاه‌ها است. در واقع باید از وضعیت فعلی که نظامی دوقطبی مبتنی بر اخذ شهریه و کمک مستقیم دولتی است به نظامی متوازن و چندمنبعی که به‌صورت درون‌زا و طبیعی ایجاد شود، حرکت کرد. پاسخگویان، افزایش تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی، شبکه‌سازی اطلاعات، تجهیزات، توانمندی‌ها و تجربیات، انگیزش مالی و روانی و معنوی ذی‌نفعان، تقویت ارتباط ذی‌نفعان، تمهید قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌های موردنیاز و توانمندسازی سازمان دانشگاه و اعضای هیئت علمی را به‌عنوان راهبردهایی برای نیل به الگوی مطلوب برشمردند. آنها اصولی مانند استقلال دانشگاهی، دسترسی عادلانه به آموزش عالی، خودجوشی و طبیعی بودن، قابلیت اتکای روش تأمین مالی و کارایی و اثربخشی را در طراحی الگو حائز اهمیت برشمردند. سرانجام، این بررسی نشان داد که در کشور حرکتی بطیئ به‌سمت تنوع‌بخشی آغاز گردیده و می‌توان با تمرکز بر الگوی معرفی‌شده آن را تسریع نمود و از انحراف بازداشت.